Kandırılan şehir: Malatya

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, Kayısı Haber’e yazdı. Konuk Yazar Köşesinin bu haftaki ismi Veli Ağbaba: Şehir merkezine 8 ayda 1 çivi bile çakılmayan kent!

Konuk Yazar: Veli Ağbaba

6 Şubat depremlerinin üzerinden 8 ay geçti. On binlerce depremzede kışın yağmur, kar, fırtına ile yazın güneşin sıcağı, enkazların tozuyla 8 koca ayı geçirdi. Azalması beklenen sorunlar artarak devam ediyor. 

Her konuşmamda dünyanın en güzel şehri diyerek övgüyle söz ettiğim, doğup/büyüdüğüm, ekmeğini yediğim ve mecliste temsil etmekten her zaman gurur duyduğum memleketimin 8 ay sonunda geldiği durumu özetlemek istiyorum.

Yerle bir olmuş Malatya şehir merkezinin ne olacağı halen meçhul. Nasıl bir proje ortaya konulacak, nereye ne yapılacak bilinmiyor. Malatya, şehir merkezine 8 ayda 1 çivi bile çakılmayan bir kent. 

Şehir merkezinde Bakırcılar Çarşısı’nın temeli Türkiye’de "Yerinde dönüşüme ilk kazma" denilerek 29 Temmuz'da atıldı. İkinci ayın sonunda bırakın çarşıyı temelde koca bir göl oluştu. Deprem bölgesinde bile zemin etüdü yapmadan temel attılar. Şimdi, Malatya’nın zemininin uygun olmadığını, sadece 220 dönümlük alana on bin fore kazık çakılması gerektiğini söylemeye başladılar. Şehir merkezindeki esnaflar, “Malatya mazlum, yetim ve sahipsiz! Devlet işyerimizi yapamıyorsa bıraksın kendi imkânlarımızla biz yapalım” diyorlar.

Malatya’da resmi açıklamalara göre 104 bin ev yapılacak. Bu yıl yetişirse 4 bin 400 konut Aralık’ta teslim edilecek. Yani 104 bin evin 4 bini hak sahiplerine verilecek, 100 bin ev gelecek seneye kalacak. Depremzedeler kışa, bulursa konteynerde, bulamazsa yine çadırda girecek. İşte Malatya’da depremin özeti budur.

Doğanşehir ve Akçadağ’da köy evlerinin yapımı yılan hikâyesine döndü. Ya müteahhitler bırakıp gidiyor, ya ihaleler henüz yapılmamış oluyor veya Ören’de olduğu gibi Dünya Bankası yapacak denilerek insanlar oyalanıyor.

Malatya’da yıkılacak bina sayısı 36 bin 580.  8 ayda yıkılan bina sayısı 9 bin 200. Her 4 binadan 1’i henüz yıkılmış. Kış kapıda. Yıkılan enkazlar kaldırılmamış. Bu şehir ayağa kalkar mı?

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın deprem bölgesinde yatay mimariye uygun ve en fazla zemin ile birlikte 4 katlı olacağını açıklamasına rağmen, Malatya’daki belediyeler 7 kat iznini meclisten geçirmeye hazırlanıyor. Görünen o ki ne 24 Ocak ne 6 Şubat depremlerinden ders alınmadı.

8 ay sonunda halen güçlendirme ruhsatı alan 1 tane apartman yok. Apartman sakinleri 500 bin lira verip üniversitelerden rapor almalarına rağmen belediyeler ipe un seriyor, Malatya’da güçlendirme yapılamıyor.14 bin orta hasarlı bina akıbetini bekliyor.

Malatya’da yerinde dönüşüm de büyük sorunlar var. Vatandaşlar ne yapacağını şaşırmış bir şekilde kurum kurum dolaşıp çözüm arıyorlar. Hangi evler yerinde dönüşüme girecek, bir ev ne kadara mal olacak, evleri TOKİ mi yapacak, yüzlerce soruluk bilmece. 

Esnaflar sıkıntılı. 30 bin esnafın olduğu kentte, 20 bin işyeri kullanılamaz hale geldi. Kurulan konteynerlerin büyük bölümü iş olmadığı için boş, esnaf çarşıları; su, kanalizasyon, güvenlik sorunlarıyla boğuşuyor.

Malatya’da istihdam 95 binden 71 bine düşmüş durumda. İstihdam daralıyor, ekonomik sıkıntılar artıyor. Buna rağmen deprem bölgesindeki illerde işsizlik maaşına başvuran her 3 işsizden 1’i ancak işsizlik maaşı alabiliyor. Deprem bölgesi için yeni bir düzenleme yapılarak işini kaybeden depremzedelere 1 yıl boyunca işsizlik maaşı bağlanmasını istiyoruz.

AKP algı ile toplumları yönlendirmeye çalışıyor. Aylarca toz pembe tablo çizip Malatya’yı depremden etkilenmemiş göstermeye çalıştılar, ama gerçeklerle onların anlattığı arasında kocaman bir fark olduğu yaşanarak ortaya çıktı. Malatya’nın ne kadar büyük bir kayba uğradığını ulusal TV kanallarında, Meclis’te defalarca gündeme getirmemizin ardından Malatya’da da deprem olduğunu tüm Türkiye öğrenmiş oldu. 

“Ben yaptım oldu” anlayışının cezasını en çok çeken şehirlerden biri maalesef Malatya. Deprem sonrası, meslek örgütlerinden, STK’lardan, konunun uzmanlarından görüş almadan, Malatya’nın 100 yıl sonrasını planlama gibi bir fırsat doğmuşken bunu ellerinin tersiyle itenler dünyanın en güzel kentine ihanet edenlerdir. Ne ihanet içinde olanları ne de bu ihanete sessiz kalanları unutmayacağız.

Bundan önce olduğu gibi bundan sonra da Malatya için çalışmaya devam edeceğiz. Depremin yaralarının sarılması, Malatya’mızın hak ettiği yerlere gelmesi için 5 milletvekilimiz ile bir araya gelip işbirliği yapmaya her zaman hazır olduğumu belirterek tüm okuyuculara selam ve saygılarımı sunuyorum.

Veli AĞBABA
CHP Malatya Milletvekili