Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde başta olmak üzere demir eksikliği Dünya da en çok karşılaşılan anemi ( kansızlık ) türüdür.
Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerine rengini veren oksijenin kanda taşınmasını sağlayan bir proteindir. Demirde hemoglobinin temel yapısına giren bir elementtir ve akciğerden alınan oksijenin hemoglobine bağlanarak dokulara aktarılmasında önem taşır. Demirin eksik olduğu durum ‘’demir eksikliği anemisi‘’ olarak tanımlanır.
Basit bir kan testi ile belirlenebilir. Ülkemizde kadınların % 35 ‘inde , erkeklerin % 20 ‘sinde , hamillerin ise % 50 ‘sinde bu mineralin eksikliğine bağlı kansızlık görülür.
Demir eksikliğinin belirtileri ise;
• Yorgunluk, halsizlik
• Konsantrasyon eksikliği
• Sinirlilik
• Bağışıklık sisteminde zayıflık
• Çarpıntı ve nefes darlığı
• Solgun cilt, diş eti ve tırnakta kırılma
• Yiyecek dışında şeylere istek ( toprak buz gibi )
• Tahriş olmuş dil
Kan testi yaptırdıktan sonra doktorunuz tarafından yazılan ilaçlar düzenli kullanılmalı ve demir yönünden zengin besinler ile desteklenmelidir.
Demir mineralinin en çok bulunduğu besinler ise; kuru kayısı, kuru üzüm, kırmızı et, karaciğer, pekmez, tahıllar, yumurta, lahana, fasulye, pancar, patates, fındık, badem, şeftali, armut, hurma, kabak ve balık bol miktarda demir minerali içerir.
Bunun dışında vejetaryen beslenmek, kırmızı et yememek demir eksikliğine neden olabilir. Diyaliz hastaları, aşırı kan kaybına uğrayan kişiler ve vücutta A vitamini eksikliği demir eksikliğine neden olmaktadır.
C vitamini vücutta demir emilimini ve hemoglobin üretimini arttırır. Bunun için demirden zengin besinler yerken yanında mutlaka C vitamini olmasına dikkat etmeliyiz. Salatalara bol limon eklemek, yemekten sonra portakal, mandalina ve kivi gibi meyveler tüketmek demirin emilimini arttırır.
Kalsiyum ise demirin emilimini engeller. Bu yüzden demir takviyesi olarak kullandığımız ilaçla birlikte ve demir zengini besinler ile birlikte süt ve süt ürünleri tüketmemek gerekir.
Çay ve kahve tüketmek, yemeklerle birlikte veya yemekten hemen sonra tüketmek demirin emilimine etki eden faktörlerden biridir. Çayı ve kahveyi mümkün olduğunca ara öğünlerde tüketmeye çalışın. Ayrıca çayı açık ve limonla birlikte tüketmekte fayda var.
