Sosyal medyada, Malatya’da Orduevi ile İsmet Paşa (Hürriyet) Parkı arasında yer alan Atatürk anıtının, “çıplak” olduğu gerekçesi ile kaldırılmasına yönelik, kamuoyunu etkilemeye yönelik bir yazı gördüm. Bu nedenle bu yazımı Malatya Atatürk Anıtı üzerine yazdım.
Sultan KILIÇ’ın yazısından aktarıyorum: Atatürk ve İnönü anıtları 1945-46 yıllarında Malatyalıların bağışlarıyla yaptırılmıştır. İkisinin toplam değeri 290 bin liradır.
1947 yılında yaptırılan Atatürk anıtı, Orduevi ile İsmet Paşa (Hürriyet) Parkı arasındadır. Anıtta, Atatürk ve genç bir atleti temsil eden bronz heykeller ve heykellerin arasındaki bayrak figürü yer almaktadır.
Atatürk, yanındaki genç atlet ve aralarında bulunan Türk bayrağı; Atatürk’ün en değerli mirası olan Türkiye Cumhuriyetini Türk gençlerine emanet ettiğini sembolize eder.
Atatürk, sağ kolunu bel hizasında tutarak işaret parmağıyla ileriyi işaret etmektedir. Yanındaki gencin omzunu da arkadan sol koluyla sarmakta ve yanındaki gençle göz göze bakışmaktadırlar. Çıplak genç de iki eliyle bayrağın sapını sıkı sıkıya kavramaktadır.
Bu anıt Malatyalıların parasıyla ve Malatya halkının kararıyla yapılmıştır. Yaklaşık 73 yıldır orada Cumhuriyet tarihinin bir simgesi olarak durmaktadır. Heykele karşı yapılan yorumlarda bu anıta “Çıplak heykel” diyenler de mevcuttur.
“Çıplak heykel” ifadesinin anıtın, halkın gözünden düşürmek ve taraftar toplamak için söylendiği kesindir. Bu ifadeyi kullananlar anıtın oradan kaldırılmasını talep etmektedirler. Belli ki, ağızlarından çıkaramadıkları bakla, başka bir şeydir!
Anıtın kaldırılmasını isteyenlerin dayandığı nokta “milletin tarihine, örfüne, ahlakına ve değerlerine uymamak” olarak gösterilmektedir. Bu anıt dikilmeden önce (1946 yılında) Türkiye Cumhuriyeti çok partili sisteme geçmiştir. Yani anılan anıtın oraya dikilmesi muhalefetin olduğu ve çok partili döneme girildiği bir süreç içinde, Malatya halkının parası ile halkın gözleri önünde ve demokrasinin kuralları içerisinde gerçekleşmiştir. Aradan geçen 73 yıllık süre içerisinde her görüşten onlarca hükümet bu ülkeyi yönetmiştir.
Anıtın kaldırılması örf, adet, ahlak gerekçesi ile talep ediliyorsa, bu talebi “toplum istiyor” diye yazanlarda aramak gerekir. Oysa Malatya halkı, 73 yıldır anıt içerisinde yer alan gencin duruşunu, bayrağı alışını, Atatürk’ün gösterdiği istikamete doğru yönelişini, çıplaklığın bedensel bir çıplaklıktan ziyade sadeliği ifade ettiğini az çok kestirebilmektedir.
Demek ki ahlaksal değerler de zaman içerisinde değişebilmektedir. Bu değişimin en büyük göstergesi bir resme, bir heykele, bir anıta, kısaca tabiata bakıldığında orada ne gördüğünüzdür. Kimisi özgürlüğü, kimisi kahramanlığı, kimisi düşmanın ayakları altından çiğnenen bayrağın alınıp gençliğe verilişini, kimisi de “çıplaklığı” görür.
Cumhuriyetle birlikte üretilen değerlerin el değişimini simgeleyen Atatürk anıtı, olduğu yerde ve olduğu şekliyle kalmalıdır. Malatya halkı o anıtı sevmiştir. O anıt tarihe mal olmuştur.
Bununla birlikte ahlaksal yargılar değişkendir. Sabit değildir. Değiştikçe var olanları yok etmek için bahane uydurmamak gerekir. Tarihe, örf, adet, ahlak gözlükleri ile bakanlar öncelikle kendilerini gözden geçirmelidirler.
